Jacy jesteśmy? Czym się kierujemy? Jak wygląda nasze życie? Jakie mamy poglądy? Książka Zygmunta Zielińskiego jest diagnozą polskiej rzeczywistości (głównie wieku XX-stego), prezentuje obraz społeczeństwa polskiego w szerokim kontekście historycznym, politycznym i gospodarczym. Praca ta traktuje o Polsce, Polakach, o tym, jacy jesteśmy. Mówi o naszej mentalności, wskazuje co się na nią składa.
Autor porusza problemy kształtujące tożsamość i światopogląd Polaków. Pisze o tym, co dla nas istotne, czym jesteśmy determinowani: ważne miejsca (nasze związki z Kresami Wschodnimi), wydarzenia, osoby… Do tego opisy sytuacji dnia codziennego, powszedności, w których dzieli się swoimi spostrzeżeniami.
Można tu znaleźć wiele informacji historycznych, a nawet geograficznych. Zastosowana jest narracja w pierwszej osobie, dzięki czemu czytelnik śledzi wydarzenia, sytuacje razem z osobą mówiącą. Książka ma charakter wspomnień z różnych podróży, wyjazdów… Autor dzieli się własnymi doświadczeniami, opisuje poznanych ludzi, którzy coś wnieśli do jego życia. Ma to czasem charakter osobistych wyznań.
Na uwagę zasługują żywe opisy oraz ciekawy sposób przedstawienia zdarzeń. Mówiąc o patologiach, przykrych sprawach, niejednokrotnie gorzkiej rzeczywistości, Zieliński posługuje się językiem emocjonalnym (wyrażenia potoczne, wykrzyknienia), dosadnym, często ironicznym. Stawia pytania i odpowiada na nie. Tytuły rozdziałów i podrozdziałów są niebanalne i intrygujące. Występują tu liczne dygresje i niezwykle ciekawe komentarze.
Rzetelna i bogata informacja historyczna stanowi atut książki; wyjaśnia to sytuację współczesnego Polaka, służy diagnozie dzisiejszego społeczeństwa. Ponadto godne podkreślenia jest krytyczne podejście autora, który ocenia, nazywa wprost, określa, definiuje, komentuje odważnie i stanowczo. Nie ucieka od trudnych tematów i spraw. Piętnuje głupotę ludzką, krytykuje absurdalne, bezsensowne sytuacje.
Pracę tę polecam tym, którzy chcą wzbogacić swoją wiedzę, chcą pełniej rozumieć to, co się wokół nas dzieje oraz tym, którzy chcą skonfrontować pogląd autora ze swoim widzeniem świata. Jak mówi Zieliński „w zamierzeniu autora książka jest ukierunkowana na jutro aniżeli na dzisiaj, ale sprawy w niej poruszone winny trafić do świadomości tu i teraz”.
Karolina Markiewicz
Karolina Markiewicz
