Karą kłamcy nie jest to, że mu nikt nie uwierzy, lecz to, że sam nie potrafi nikomu uwierzyć.
George Bernard Shaw
Przywykliśmy do tego, że jesteśmy okłamywani, więc kłamstwo i z naszych ust jakoś łatwiej wydobyć. Jednocześnie z łatwością gardzimy kłamstwem i kłamcami. Pragniemy móc komuś zaufać i wzbudzać zaufanie u innych ludzi. Możemy decydować o tym, czy prawdomówność będzie naszą cechą. Natomiast przed kłamcami można się obronić. Dla tych, którzy jeszcze nie znaleźli sposobu, polecam lekturę tej książki.
Tomasz Witkowski rozpoczyna książkę wstępem, w którym próbuje wyjaśnić czytelnikowi, dlaczego publikacja ta powstała. Zauważa, że „w życiu codziennym potrzebujemy (…) narzędzi, aby odróżnić dobro od zła. Jednym z nich będzie z pewnością umiejętność rozróżniania prawdy i kłamstwa”.
Książka ta jest charakterystyką – jak sam tytuł wskazuje – tego drugiego elementu, i to charakterystyką psychologiczną. Moglibyśmy spodziewać się niezrozumiałych, psychologicznych, trudnych do rozszyfrowania terminów, tymczasem autor zaskakuje nas barwnym, ciekawym językiem.
Zasadnicza część publikacji rozpoczyna się od historycznego ujęcia kłamstwa. Wydawać by się mogło, że wątek niepotrzebny, a jednak bardzo interesujący, napisany stylem odbiegającym od historycznych opowieści, co jest moim zdaniem pozytywną stroną książki. Również w pierwszym rozdziale autor próbuje kłamstwo zdefiniować i odnaleźć odpowiedź na pytanie: dlaczego tak trudno kłamać? Rozdział ten rozpoczyna i kończy jednocześnie część teoretyczną publikacji.
Drugi rozdział, traktujący o motywach kłamstwa, jest początkiem części praktycznej. Natomiast trzeci rozdział to psychologiczny portret kłamcy. Strategie kłamania analizuje autor w rozdziale czwartym.
Dwa kolejne rozdziały stanowią chyba najbardziej praktyczną część książki, ponieważ rozdział piaty traktuje o manipulacjach językiem i informacją, czyli odpowiada na pytanie: jak bywamy okłamywani? Rozdział szósty skupia się na wykrywaniu kłamstwa. Dzieło wieńczy spis literatury na temat opisywanych w książce mechanizmów psychologicznych i zjawisk z nimi związanych.
Książka ta stanowi niesamowicie ciekawą publikację dotyczącą tematu jakże rzadko poruszanego. Dla tych, którzy wolą refleksyjne ujęcie problemu, charakteryzuje kłamstwo, kłamcę i strategie kłamania. Natomiast zwolennikom praktyki pozwala kłamców zrozumieć i bronić się przed nimi, co stanowi ogromny atut tej książki. Nie tylko pozostawia czytelnika z ogromem psychologicznej, rzetelnej wiedzy, ale też ilustruje za pomocą przykładów z życia i z literatury, jak tę wiedzę wykorzystać. Polecam!
Elżbieta Jasińska
Elżbieta Jasińska
